Talaşlı imalat, dışarıdan bakıldığında sadece makineyi çalıştırıp parçayı üretmek gibi görünür ama işin içine girdiğinizde detayların ne kadar önemli olduğunu hemen anlarsınız. Küçücük bir ayar, yanlış seçilmiş bir kesici takım veya gözden kaçan bir bağlama detayı bile tüm işi baştan yapmanıza sebep olabilir.
Benim deneyimlerime göre talaşlı imalatta dikkat edilmesi gereken belli başlı konular şöyle:
1. Doğru Kesici Takım Seçimi
Takım seçimi işin yarısıdır diyebilirim. Kullanılan malzemeye göre uygun uç, geometri ve kaplama seçilmediği sürece:
Yüzey kalitesi bozulur,
Ölçü kaçar,
Takım ömrü düşer,
Tezgâh zorlanır.
Özellikle paslanmaz ve sert çeliklerde takım kalitesi ciddi fark yaratıyor.
2. Kesme Parametreleri (Devir–İlerleme–Derinlik)
Her malzemenin bir çalışma karakteri vardır. Parametreler doğru ayarlanmadığında titreşim, takım kırılması, sesli çalışma ve tolerans kaymaları kaçınılmaz olur. Üretimde “bir tık fazla ilerleme” bile tüm işi bozabilir.
3. Parça Bağlama ve Sıkma
CNC veya manuel hiç fark etmez, parçanın bağlanması güvenli değilse ölçü tutturmak mümkün değildir. Ayrıca:
Parça fırlama riski,
Titreme ve yüzey bozukluğu,
İşlem sırasında kayma
gibi problemler de bu noktadan çıkar.
4. Soğutma Sıvısı ve Yağlama
Kesme sıvısının yeterli olmadığı bir işlemin sağlıklı devam etmesi mümkün değil. Hem takım ömrünü uzatır hem de yüzey kalitesine direkt etki eder. Özellikle yüksek devirli işleme merkezlerinde soğutma çok önemli.
5. Programlama ve Simülasyon
CAM programı yaparken pasoların yönü, giriş–çıkış hareketleri ve talaş boşaltma stratejileri kritik rol oynar. Simülasyon yapılmayan bir programda çarpma riski her zaman vardır. “Aceleyle yazılan program” çoğu zaman en büyük hatadır.
6. Ölçü Kontrolü ve Tolerans Takibi
Üretim sırasında ara ölçüm yapmayı ihmal etmek, işin sonuna geldiğinizde kötü sürpriz yaşatabilir. Mikrometre, kumpas, komparatör gibi ölçüm cihazları yalnızca finalde değil işlem aralarında da kullanılmalı.
7. Makine Bakımı ve Temizliği
Tezgâh ne kadar yeni olursa olsun, bakımı ihmal edilince hassasiyet kaybı kaçınılmaz. Rulman boşluğu, kızakların yağlanması, soğutma drenajı… Hepsi üretim kalitesini etkiler.
8. Operatörün Dikkati ve Tecrübesi
Bazen tüm teknik ayarlar doğru olur ama operatörün bir anlık dalgınlığı bütün işi bozar. Talaşlı imalat tamamen dikkat işidir. Tecrübe de zamanla oluşur; bir parçayı yüzlerce kez işlediğinizde bile yeni bir şey öğrenirsiniz.
